آیات استدراجآیات بیانگر عذاب تدریجی گناهکاران را آیات استدراج گویند. ۱ - استدراج در لغت"استدراج" در لغت به معنای "نزدیک شدن و نزدیک کردن". ۲ - استدراج در اصطلاحو در اصطلاح به معنای پایین آوردن تدریجی درجات یک فرد است، تا جایی که بدبختی اش به نهایت برسد و در ورطه هلاکت بیفتد. هرگاه خدای تعالی بخواهد با کسی چنین کند پیاپی به او نعمت می‌دهد. شخص نیز به مقدار آن نعمت، سرگرم و از سعادت خود غافل شده، در شکر آن کوتاهی و کم کم خدای صاحب نعمت را فراموش می‌کند. خداوند پس از اعطای نعمت، به او مهلت می‌دهد تا سرانجام به کیفر برسد؛ از این رو "استدراج" با "امهال" همراه است. ۳ - استدراج در قرآنواژه "استدراج" در دو آیه از قرآن کریم به صورت فعل به کار رفته است که به آن‌ها "آیات استدراج" می‌گویند. ۳.۱ - آیه اول۱. آیه ۱۸۲ سوره اعراف: (والذین کذبوا بآیاتنا سنستدرجهم من حیث لا یعلمون)؛ "و کسانی که آیات ما را تکذیب کردند به تدریج از جایی که نمی‌دانند گریبانشان را خواهیم گرفت ". ۳.۲ - آیه دوم۲. آیه ۴۴ سوره قلم: (فذرنی ومن یکذب بهذا الحدیث سنستدرجهم من حیث لا یعلمون)؛ "پس مرا با کسی که این گفتار را تکذیب می‌کند واگذار به تدریج آنان را به گونه‌ای که در نیابند "گریبان" خواهیم گرفت". ۴ - قول صاحب التمهیدولی نویسنده کتاب التمهید فی علوم القرآن ۲۴ آیه از آیات قرآن را برمی شمارد که یا به تصریح یا به تلویح و اشاره، بر "استدراج" دلالت دارند. ۴.۱ - آیات دال بر استدراجآیات ۱۸۲ و ۱۸۳ سوره اعراف ؛ آیات ۴۴ و ۴۵ سوره قلم ؛ آیات ۱۷۸، ۱۹۶و ۱۹۷ سوره آل عمران ؛ آیه ۳۲ سوره رعد ؛ آیات ۴۴ و ۴۸ سوره حج ؛ آیه ۴۴ سوره انعام ؛ آیه ۸۵ سوره توبه ؛ آیه ۴۸ سوره هود ؛ آیات۵۴ تا ۵۶ سوره مؤمنون ؛ آیه ۳ سوره حجر ؛ آیه ۴۶ سوره مرسلات ؛ آیات ۱۵ تا ۱۷ سوره طارق ؛ آیات ۳۳ تا ۳۵ سوره زخرف. ۵ - پانویس۶ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیات استدراج». |